Verkiezingen 2025

Partij

Kernpunten

PVV

Immigratie islamitische landen stoppen, asiel afschaffen.

JA21

Asiel beperken, opvang in regio, minder arbeidsmigratie.

VVD

Instroom beperken, opvang in regio, kennismigratie welkom.

NSC

Strengere regels, integratie, opvang in regio.

CDA

Opvang in regio, streng terugkeerbeleid, ruimte voor MKB.

D66

Menswaardig asielbeleid in EU, kennismigratie open.

SP

Humaan asielbeleid, kritisch op arbeidsmigratie door bedrijven.

GroenLinks–PvdA

Solidaire opvang, bescherming tegen uitbuiting.

PvdD

Humaan asielbeleid, bescherming vluchtelingenrechten.

DENK

Sterk pro-migratie; gelijke kansen en rechten.

Partij

Kernpunten

VVD

Zeer pro-bedrijven, lage lasten, aantrekkelijk klimaat.

JA21

Lagere lasten, minder regeldruk, tegen beurstaksen.

NSC

Vestigingsklimaat belangrijk, maar streng op constructies.

CDA

Pro-MKB, industrie behouden, maar duurzaamheidsregels.

PVV

Lagere lasten, vooral voor nationale bedrijven.

D66

Balans: steun innovatie, hogere lasten op vervuiling.

GroenLinks–PvdA

Hogere winsten/kapitaal belasten, beurstaks.

SP

Forse belastingen op winsten en aandeleninkoop.

PvdD

Zware lasten op vervuiling, strengere regels.

DENK

Sociale rechtvaardigheid boven bedrijfsbelangen.

Partij

Kernpunten

PVV

Lasten verlagen (energie, btw, zorg), lagere belastingdruk.

VVD

Lage lasten werkenden, beperken inkomstenbelasting.

JA21

Lagere inkomsten- en erfbelasting, tegen vermogenslasten.

NSC

Middeninkomens ontzien, milde stijging hogere inkomens.

CDA

Gezinnen en middeninkomens ontzien, eerlijke verdeling.

D66

Arbeid omlaag, vermogen en vervuiling omhoog.

DENK

Lage inkomens ontzien, hoge inkomens en kapitaal zwaarder.

GroenLinks–PvdA

Progressief stelsel, hogere lasten top, lagere lasten midden.

PvdD

Arbeid ontzien, hogere belasting op vervuiling en vermogen.

SP

Sterke herverdeling, veel hogere lasten rijkdom/vermogen.

Partij

Kernpunten

VVD

Tegen hogere vermogensbelasting; geen beurstaks.

PVV

Lastenverlichting sparen/huizen; tegen hogere vermogensbelasting.

JA21

Tegen vermogens- en beurstaks; lagere erfbelasting.

NSC

Aanpak constructies, spaarders ontzien.

CDA

Kleine vermogens ontzien, milde verhoging top.

D66

Meer progressiviteit; hogere vermogensbelasting.

DENK

Hogere belasting op hoge vermogens; eerlijke verdeling.

GroenLinks–PvdA

Progressieve vermogensbelasting, beurstaks.

PvdD

Extra belasting vermogen, koppeling aan ecologie.

SP

Forse vermogensbelasting; aanpak grootkapitaal.

Partij

Kernpunten

PVV

Sterk EU-kritisch; soevereiniteit boven EU; tegen verdere integratie (tot en met uittredingsretoriek).

JA21

Minder macht voor Brussel; geen overdracht van bevoegdheden; strenger op migratie en grenzen in EU-kader.

SP

Links EU-kritisch; tegen neoliberale regels; samenwerking ja, maar geen federale EU of begrotingsunie.

NSC

Nuchter en terughoudend; subsidiariteit; kritischer op nieuwe overdracht van bevoegdheden.

VVD

Pro-EU voor handel/veiligheid; geen federale sprongen; strenger op begrotings- en migratieregels.

CDA

Constructief pro-EU; hervormen i.p.v. federaliseren; samenwerking op veiligheid, landbouw en economie.

PvdD

EU als middel voor klimaat/dierenwelzijn; kritisch op landbouw- en handelsbeleid; geen federale focus.

DENK

Overwegend pro-EU; inzet op grondrechten, anti-discriminatie en arbeidsmigratiebescherming binnen EU-kader.

GroenLinks–PvdA

Duidelijk pro-EU; versterking EU voor klimaat, sociaal beleid en rechtsstaat; meer gezamenlijke regels.

D66

Zeer pro-EU/federaler; verdieping integratie (o.a. defensie, rechtsstaat, klimaat en innovatie).

Partij

Kernpunten

PVV

Boeren maximaal ontzien; stikstofnormen versoepelen; geen gedwongen krimp/onteigening.

JA21

Regeldruk omlaag; techniek en innovaties i.p.v. krimp; kritischer op Natura2000/meetmethodes.

CDA

Boerenperspectief centraal; gebiedsgericht en met maatwerk; liefst vrijwillige uitkoop, geen harde krimpdoelen.

VVD

Combinatie van innovatie, verduurzaming en vrijwillige uitkoop; stikstofdoelen naleven met zo min mogelijk dwang.

NSC

Realistische doelen; gebiedsgericht; eerst meten en plannen verbeteren; dwang pas als laatste redmiddel.

DENK

Duurzaam en sociaal: steun voor milieudoelen met goede compensatie; focus op eerlijk inkomen voor boeren.

SP

Ecologische doelen halen, maar bescherm kleine/gezinsbedrijven; aanpak van megastallen en ketenmacht.

D66

Sneller naar natuurherstel; duidelijke stikstofreductie; vrijwillige uitkoop grootschalig, krimp waar nodig.

GroenLinks–PvdA

Strenge stikstofaanpak; veestapel verkleinen; natuur en waterkwaliteit prioriteit; eerlijke transitie voor boeren.

PvdD

Vergaande krimp veestapel; snel uitfaseren intensieve veehouderij; natuur- en dierenwelzijn voorop.

Partij

Kernpunten

PVV

Klimaatbeleid “hysterie”; fossiele brandstoffen behouden; tegen klimaatplannen en windmolens.

JA21

Pragmatisch: energiezekerheid via gas en kernenergie; tegen snelle uitfasering fossiel; kritischer op klimaatsubsidies.

CDA

Stapsgewijs verduurzamen; mix van kernenergie, hernieuwbaar en innovatie; boeren en industrie meenemen in transitie.

VVD

Klimaatbeleid in combinatie met economie; inzet op kernenergie, waterstof, innovatie; fossiel pas uitfaseren bij zekerheid alternatieven.

NSC

Realistisch: reductie klimaatdoelen wel nodig, maar tempo en kosten beheersen; kernenergie belangrijk onderdeel.

SP

Eerlijke transitie; energierekening voor burgers omlaag; sterk investeren in publieke energiebedrijven en isolatie.

DENK

Voor verduurzaming met sociale rechtvaardigheid; klimaatbeleid moet betaalbaar blijven voor gewone gezinnen.

GroenLinks–PvdA

Ambitieus klimaatbeleid; investeringen in hernieuwbaar, isolatie en ov; fossiel snel uitfaseren.

D66

Sterk pro-verduurzaming; hogere klimaatdoelen; combinatie zon, wind en kernenergie; Nederland koploper maken.

PvdD

Vergaande klimaataanpak; fossiel snel afbouwen; geen kernenergie; volledige focus op natuur, hernieuwbaar en consumptievermindering.

Partij

Kernpunten

PVV

Nadruk op Nederlandse identiteit; tegen islamisering en diversiteitsbeleid; “eigen cultuur eerst”.

JA21

Beperken immigratie en culturele invloed; kritischer op diversiteitsbeleid; nationale waarden benadrukken.

NSC

Waarden en normen behouden; gematigd kritisch op identiteitspolitiek; wel ruimte voor integratie en cultuuruitwisseling.

VVD

Integratieplicht; burgerschap en taal leren centraal; diversiteit mag, maar geen aparte behandeling.

CDA

Waarden gebaseerd op gemeenschap en traditie; voor verbondenheid; integratie via samenleving en onderwijs.

SP

Gelijkheid voor iedereen; kritisch op symboolpolitiek rond diversiteit; nadruk op solidariteit en gelijke kansen.

PvdD

Gelijke rechten voor alle bevolkingsgroepen; steun voor inclusiebeleid; nadruk op ethiek en rechtvaardigheid.

GroenLinks–PvdA

Sterk pro-diversiteit; actief beleid tegen discriminatie; cultuur en identiteit als verrijking.

D66

Liberale partij met nadruk op vrijheid en diversiteit; pro-LHBTQ+, inclusie en multiculturaliteit.

DENK

Uiterst pro-diversiteit; bestrijding racisme en discriminatie kernpunt; culturele diversiteit als kracht voor samenleving.

Partij

Kernpunten

PvdD

Zeer kritisch op militaire uitgaven; wil drastische verlaging en focus op vrede, klimaat en diplomatie.

SP

Tegen verhoging NAVO-uitgaven; wil defensie nationaal houden en minder interventies; focus op zorg en onderwijs.

DENK

Voor defensie als bescherming, maar kritisch op NAVO-interventies; meer diplomatie, minder wapenwedloop.

GroenLinks–PvdA

Wil NAVO-bijdragen halen, maar met nadruk op internationale samenwerking en vredesmissies; kritisch op wapenuitgaven.

D66

Voor verhoging defensie-uitgaven richting NAVO-norm; sterk voor Europese defensiesamenwerking.

CDA

Traditioneel sterk pro-defensie; NAVO en krijgsmacht versterken; defensie-uitgaven structureel verhogen.

NSC

Steunt verhoging defensiebudget; NAVO-verplichtingen nakomen; realistisch en nuchter beleid.

VVD

Sterk pro-defensie; NAVO-norm halen en vasthouden; investeren in modern materieel en cyberveiligheid.

JA21

Zeer pro-defensie; meer nationale soevereiniteit, investeren in krijgsmacht en NAVO-bijdrage halen.

PVV

Extreem pro-defensie; forse verhoging uitgaven; sterk inzetten op nationale veiligheid, politie en krijgsmacht.

Partij

Kernpunten

VVD

Veel keuzevrijheid voor ouders en scholen; steun voor bijzonder onderwijs; nadruk op prestaties en excellentie.

JA21

Meer marktwerking en autonomie; ruimte voor selectie en concurrentie; minder overheidsbemoeienis.

CDA

Versterken bijzonder onderwijs; waarden en gemeenschapszin; overheid faciliteert, scholen behouden vrijheid.

NSC

Meer aandacht voor basisvaardigheden; ongelijkheid tegengaan, maar behoud van onderwijsdiversiteit.

PVV

Focus op orde en discipline; nadruk op Nederlandse identiteit in onderwijs; minder nadruk op gelijke kansenbeleid.

D66

Sterk voor kansengelijkheid; investeren in gelijke kansen, leraren en innovatie; minder selectie op vroege leeftijd.

DENK

Tegen discriminatie in onderwijs; kansengelijkheid centraal; meer diversiteit en inclusiviteit op scholen.

GroenLinks–PvdA

Gelijke kansen voor alle kinderen; meer geld naar achterstandsscholen; minder selectie en meer inclusie.

PvdD

Onderwijs inzetten voor duurzaamheid en gelijkheid; meer aandacht voor brede vorming i.p.v. prestatiecultuur.

SP

Volledig tegen kansenongelijkheid; meer geld naar publieke scholen; stoppen met selectie en marktwerking in onderwijs.